وجود مفهوم شرط در صورت جزئی حقیقی نبودن معنای حرفی

[مهدی منصوری]

یکی از ثمرات بحث از معنای حرفی که توسط شهید صدر مطرح شده، این است که اگر معنای حرفی جزئی دانسته شود، دیگر نمی توان قائل به مفهوم شرط شد؛ چون به عنوان مثال مفاد «ان جاءک زید فأکرمه»، وجوب شخصی خواهد شد که این وجوب شخصی معلق بر مجیء زید شده است و در این فرض منافات ندارد که فرد دیگری از وجوب اکرام زید وجود داشته باشد که معلق بر سبب دیگر مثل بیماری او باشد. اما در صورتی که معنای حرفی جزئی حقیقی نبوده بلکه کلی باشد که به جهت تقوم به طرفین دچار جزئیت طرفی شده باشد، مفاد «أکرمه» طبیعی وجوب اکرام زید خواهد شد که بر این اساس، سنخ وجوب اکرام زید معلق بر مجیء او خواهد شد؛ لذا گویا گفته شده است که طبیعی وجوب اکرام زید معلق بر مجیء او است که این امر موجب ثبوت مفهوم شرط خواهد شد. [1]
استاد شهیدی این ثمره را پذیرفته اند.
درس خارج اصول، جلسه 98.09.11

---

[1]. بحوث فی علم الأصول، السید محمد باقر الصدر، ج1، ص352.