اماراتی که مستند آنها سیره عقلا باشد، لزوما تمام لوازمشان حجت نیست

[موحدی اصل]

در بحث اصاله عدم التخصیص لاثبات التخصص شهید صدر ره فرموده اند چون عمل عقلا به ظهور عام، از جهت کاشفیت آن میباشد، در نتیجه عکس نقیض حکم عام _ که در میزان کاشفیت با آن برابر است _ نیز از نظر عقلا حجت میباشد.
به نظر میرسد کلام ایشان صحیح نیست. خود ایشان در بحث حجیت شهرت فرموده اند گرچه میزان کاشفیت شهرت با دیگر امارات مثل خبر ثقه برابر است، ولی این مستلزم حجیت شهرت نمیباشد، زیرا ممکن است عقلا خود را از عمل به شهرت بی نیاز بدانند و عمل به خبر واحد نیاز ضروری آنها را در رجوع به امارات برطرف کند.
ایشان در آن بحث میفرمایند: اینطور نیست که تمام علت برای بناء عقلا در عمل به امارات، میزان کاشفیت آن باشد. نکات دیگری هم دخیل است ولو ما به تفصیل اطلاع بر آنها نداشته باشیم.
در بحث اصاله عدم التخصیص لاثبات التخصص هم همین بیان مطرح میشود. ممکن است نکته عمل عقلا به اصاله العموم در همه موارد آن جاری نباشد. اینکه ما بالوجدان درک میکنیم عقلا برای اثبات تخصص، تمسک به عموم کلام نمیکنند، تنافی با حجیت عقلایی اصاله العموم ندارد. برای مثال ممکن است نکته عمل عقلا به اصاله العموم غلبه اراده عموم هم باشد، و این نکته در موارد دوران بین تخصیص و تخصص وجود نداشته باشد. یا همچنین ممکن است نکته عمل عقلا به اصاله العموم رفع نیازشان در مقام تفهیم و تفهم در اجتماع باشد و برای برطرف شدن آن حجیت اصاله العموم، در غیر موارد دوران بین تخصیص و تخصص، کافی باشد.