لغویت اعتبار ملکیت در صورت وجود ملکیت تکوینی ذاتی

[مسعود عطار منش]

درس فقه جلسه مورخ 28/08/140‪1
ما معتقدیم ملکیت اعتباری برای خداوند تصویر دارد.
مرحوم آقای خویی فرموده اند در جایی که ملکیت تکوینی ذاتی موجود باشد ایجاد ملکیت اعتباری لغو است.
فرمایش ایشان زمانی صحیح است که ملکیت تکوینی ذاتی تمام آثار ملکیت اعتباری را داشته باشد و حال آنکه این چنین نیست. مثلا اشخاص مالک تکوینی خود هستند ولی حق فروختن خود را ندارد همچنانکه عبد مالک تکوینی خودش است اما حق فروشش برای مولا اعتبار شده است پس ملکیت تکوینی همه آثار و فوائد ملکیت اعتباری را ندارد تا باعث لغویت شود.

[علی آمنی]

درس فقه جلسه مورخ 28/08/140‪1
ما معتقدیم ملکیت اعتباری برای خداوند تصویر دارد.
مرحوم آقای خویی فرموده اند در جایی که ملکیت تکوینی ذاتی موجود باشد ایجاد ملکیت اعتباری لغو است.
فرمایش ایشان زمانی صحیح است که ملکیت تکوینی ذاتی تمام آثار ملکیت اعتباری را داشته باشد و حال آنکه این چنین نیست. مثلا اشخاص مالک تکوینی خود هستند ولی حق فروختن خود را ندارد همچنانکه عبد مالک تکوینی خودش است اما حق فروشش برای مولا اعتبار شده است پس ملکیت تکوینی همه آثار و فوائد ملکیت اعتباری را ندارد تا باعث لغویت شود.

البته کلام محقق خویی در مواردی مانند مکلیت انسان نسبت به منافع و اعمالش است که در این موارد جعل ملکیت اعتباری برای شخص لغو است.
علاوه بر اینکه ممکن است که ما در مورد مثال های نقض استاد خدشه کنیم به اینکه ملکیت انسان بر اعضای بدنش یا عبد بر نفسش مکلیت حقیقی نیست بلکه ملکیت اعتباری است و شاهدش هم این است که  در شرع حقوقی برای این اعضا قرار داده شده است، در حالی که اگر کلام استاد صحیح بود و ما مالکیت تکوینی داشتیم قرار دادن حق برای آن با ملکیت تکوینی ما منافات دارد.
و شاید مقصود از ذاتی بودن ملکیت انسان نسبت به اعمالش بی واسطه بودن آن باشد برخلاف ملکیت های اعتباری که غالبا با واسطه غیر صورت می گیرد. و اگر مقصود از ذاتی بی واسطه باشد، این نقض ها وارد نیست یعنی این حقوق اعتباری بی واسطه است که با توجه به اختیار انسان برای او اعتبار شده است.