اشکال این است که ابن ادریس در جایی سند خود را به این کتاب ذکر نکرده است. ایشان از کتاب حریز نقل کرده است و معلوم نیست که کتابی که دست ایشان بوده است کتاب حریز بوده باشد.1]. محقق خویی عمدتا در مستطرفات سرائر از این جهت اشکال نمی کند و می گوید ابن ادریس از سخت گیران از علماء بوده است که به خبر واحد عمل نمی کرده است. اینکه از کتاب بن محبوب و حریز نقل می کند شواهد و قرائن زیادی بوده است که این کتاب همان کتاب حریز بوده است. محقق خویی در جاهای مشابه از این گونه روایات به صحیحه یا مصححه تعبیر می کند. اینجا نیز می فرماید از این جهت می توان روایت را درست کرد.
اشکال محقق تستری

معمولا احادیث را به چهار گروه صحیح و حسن و موثق و ضعیف تقسیم می کنند. در مورد حدیث حسن هم به لحاظ کبروی و هم به لحاظ تطبیق مشکلاتی وجود دارد. اما به لحاظ کبروی، مرحوم آقای خوئی بیان کرده اند که حدیث حسن به جهت سیره ی عقلاء حجت است. وجه این مطلب روشن نیست. آیا یعنی عقلاء، وثاقت را در قبول خبر، معتبر نمی دانند؟!
بله مطلب دیگری هست که در کلام  سید بحر العلوم و در فائده ی نهم خاتمه ی مستدرک آورده شده است که رواتی که حسن شمرده شده اند وثاقتشان به جهت حسن ظاهر ثابت است. بنا بر این، قبول حدیث حسن، منافاتی با اشتراط وثاقت در قبول خبر ندارد. ولی مشکل این است که خارجا بسیاری از مدح هایی که به عنوان حسن شمرده می شود حسن ظاهری که موجب وثاقت باشد را اثبات نمی کند.
در مقام تطبیق هم مفهوم حسن مشکل دارد. حُسن را به مدح معتد به و مربوط به امر حدیث معنی کرده اند. منظور از مدح معتد به چیست؟  ارتباط، در چه حدی ملاک است(با توجه به این که ارتباط، مشکک است)؟ مثلا فقیه بودن، مدح مرتبط محسوب می شود؟ می بینیم که تطبیقا نیز حدیث حسن با ابهاماتی مواجه است. اساسا حدیث حسن در بین خود عامه (یعنی خاستگاه این اصطلاحات) نیز با ابهام و مشکل مواجه بوده است. عامه حدیث را به صحیح و حسن و ضعیف تقسیم می کنند. اصل قضیه این است که عامه برخی از روایات را نمی توانند تضعیف کنند و کنار بگذارند و با ابداع حدیث حسن، خواسته اند که این روایات را نگه دارند. استاد سید محمد جواد شبیری، خارج فقه، 97/12/14
(درباره ی این که حسن ظاهر چگونه کاشف از وثاقت است، مطالبی را از استاد در قسمت فقه ذیل عنوان راهی برای اعتبار احادیث ضعیف نوشته ام)

گاهی مولا امر به یک کبری میکند مثلا اکرم العلماء ؛ نکتۀ مهم این است که اولا امر به اکرام علماء به تعداد علماء یعنی زید و بکر و عمرو و ... منحل میشود و ثانیا باید دانست که تحریک به امر کلی بدون تطبیق امکان پذیر نیست یعنی ابتداء باید در ذهن مکلف تطبیق کبری بر صغری صورت گیرد تا تحریک محقق شود.
حال اگر مکلف در مقام تطبیق خطا نموده و خیال کرد فلان شخص زید عالم است در حالی که او در واقع عمرو عالم بوده است و طبیعتا تحریکی که در او ایجاد شد ناشی از تصوری امری بود که برای اکرام زید است نه امری که به اکرام عمرو است ؛ سئوال این است که اگر در مواردی که قصد امر معتبر است چنین خطاهایی اتفاق بیاقتد مخل به صحت عمل است یا خیر ؟
نظیر این مثال در شریعت در رمضان است که شارع امر که به روزه ماه رمضان نموده و این امر به تعداد روزهای ماه منحل میشود حال اگر شخص به قصد امری که به روزه روز دوم است روزه گرفت و حال آنکه در واقع روز اول امر بوده و امر روز دوم هنوز نرسیده حکم روزۀ او چیست ؟
به نظر می رسد واضح است عقلائیا این مقدار خطاهای در تطبیق مخل به صحت عمل نیست البته فرض این است که قصد او این نبوده که اگر مثلا روز اول است روزه نگیرد و قصد مقید به روز دوم باشد .
برگرفته از درس اصول استاد شبیری مورخ 21اسفند 97

مرحوم اخوند در بحث تعبدی و توصلی وقتی به مقتضای اصل عملی میرسند میفرماید:اگر کسی شک کند که در فلانعمل قصد قربت شرط است یا نه، نمیتواند برائت جاری کند. اما عدم برائت شرعیه به این دلیل است که قصد امر که وضعش به ید شارع نیست تا با رفع ما لا یعلمون برداشته شود. اما عدم برائت عقلیه به این خاطر است که اولا تکلیف معلوم است و ثانیا شک در حصول غرض است و شک در حصول غرض موجب شک در سقوط تکلیف است لذا قاعده اشتغال جاری است. 
اشکال: این بحث مصداق اقل و اکثر ارتباطی است همان طوری که در اکثر برائت جاری است در این جا نیز در قصد امر که اکثر است،برائت جاری است
جواب: برای این اشکال مرحوم آخوند و مرحوم خویی و مرحوم نائینی هر کدام یک جوابی داده اند و مرحوم خویی و مرحوم نائینی هر کدام ادعا دارند که ظاهر کلام آخوند مطلبی است که خودشان بیان میکنند، است.
اما جواب مرحوم آخوند: برائت شرعی هر چند که در دوران جاری است ولی در این جا به خاطر این که اخذ قصد امر شرعی نیست پس رفعش هم به ید شارع نیست پس جاری نمیشود. اما برائت عقلیه اگر در دوران قبول کنیم که جاری است در این جا جاری نیست زیرا قصد امر یک خصوصیتی دارد که از عدم بیان آن، قبح عقاب بلا بیان جاری نیست. زیرا شارع میتواند به حکم عقل در تحصیل قصد قربت اکتفا کند و نیازی به ذکر ان نبیند. بر خلاف دوران که اگر مثلا سوره را نگوید عقل ان را نمیفهمد
سوال: آیا فارق بین دوران و قصد امر از منظر مرحوم اخوند صحیح است؟ از جلسه 105 درس خارج استاد گنجی

استاد سید احمد مددی در جلسه 97 درس خارج فقه به مناسبتی وارد این بحث شدند که بعضی از روایات ضعیف هستند و حتی افراد کذابی در سند وجوددارد ولی با این حال مرحوم صدوق از آنها نقل میکند. در این جا ممکن است یک نسبتی به مرحوم صدوق داده شود که ایشان در جمع اوری احادیث مبنای تساهل دارد.
اما در جواب این اشتباه باید گفته شود که مرحوم صدوق در جمع اوری احادیث مبنای خاصی دارد. مبنای ایشان در حجیت احادیث وثوق به انها است لذا اگر خبری موثوق به باشد ولی سند ضعیفی داشته باشد ان را در کتابش درج میکند. از جمله مهمترین شواهد وثوق، تلقی به قبول اصحاب است. اگر روایتی اصحاب ما قبول داشته باشند هر چند که سند ضعیفی داشته باشد ان را حجت میداند. لذا خیلی، از راه حجیت خبر عادل، اخبار را بررسی نمیکند. یا مثلا مبنای ایشان این است که اگر شخصی را مرحوم ابن ولید توثیق بداند ایشان نیز قبول میکند کما این که نسبت به مسمعی این گونه عمل کرده است. مرحوم صدوق تصریح میکند که نظر استادم ابن ولید درمورد مسمعی سیئ الرای بود اما این روایت را خواندم و مسمعی را انکار نکرد لذا من این روایت را در کتاب درج کردم
نتیجه: استناد مبنای تساهل به مرحوم صدوق درست نیست. ایشان مبنای علمی دقیقی را دارد هر چند که کسی ان را قبول نکند ولی با تساهل خیلی متفاوت است. تاریخ 18 اسفند ماه

در حج گفته میشود رمی جمرات در عین این که یکی از واجبات حج است اگر عمدا ترک شود موجب بطلان حج نیست ؛ این معنا ثبوتا دو تصویر دارد :
1- رمی جمرات واجب در ظرف حج است یعنی دو واجب داریم که امتثال یکی مشروط به این است که در ظرف دیگری باشد لذا با ترکش هیچ لطمه ای به حج وارد نمیشود بلکه صرفا یک واجبی که در ظرف حج باید انجام میشده انجام نشده: این معنا اگر چه معقول است ولی عرفی نیست .
2- رمی جمرات در عین این که جزء الحج است ولی جزء الصنف است نه جزء الماهیه و به عبارتی تحقق ماهیت حج لا بشرط از تحقق و عدم تحقق رمی جمرات است ولی آن صنف از حج که رمی جمرات دارد مقید به تحقق رمی است مانند خانه ای که ماهیتش لا بشرط از دو اتاق داشتن است ولی صنف خاصی از خانه مقید به این است که دو اتاق داشته باشد حال اگر شخصی آن صنف را محقق نکرد طبیعت محقق شده و حج حاصل است ولو واجب دیگری که مربوط به تحقق آن صنف بوده محقق نشده است .
برگرفته از بیانات استاد شبیری حفظه الله در تاریخ 15 اسفند 97

در دوران بین تعیین و تخییر، شهید صدر در صورتیکه دوران بین تعیین الزامی و تخییر در حجیت به معنای حجیت مشروط به اخذ است و تعیین دلیل ترخیصی است، قائل به تعیین دلیل ترخیصی و برائت از دو احتمال دیگر هستند اما در دوران بین تعیین دلیل الزامی و تخییر بین دو الزامی قائل به تعیین هستند زیرا تخییر نیز کلفت دارد

با توجه به این بیان از شهید صدر به نظر میتوان اشکال نمود که از آنجا که مفاد ادله تخییر به نظر استاد تخییر عملی و ترخیص در عمل است، در تمامی موارد دوران بین محذورین در تعیین و یا تخییر باید حکم به تخییر نمود.

أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِيِّ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ الْحَلَبِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحِيمِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ: إِنَّ عَلِيّاً ع كَانَ إِذَا وَرَدَ عَلَيْهِ أَمْرٌ لَمْ يَجِئْ فِيهِ كِتَابٌ وَ لَمْ تَجْرِ بِهِ سُنَّةٌ رَجَمَ فِيهِ يَعْنِي سَاهَمَ فَأَصَابَ ثُمَّ قَالَ يَا عَبْدَ الرَّحِيمِ وَ تِلْكَ مِنَ الْمُعْضَلَاتِ:
در حالی که رجم در لغت به معنای تخمین و حدس آمده و تعبیر: (یعنی ساهم) نیز احتمالا تفسیر خود راویست. بنابراین مراد این است که در اموری که کتاب و سنتی بر خصوص آن نرسیده بود مطلب به امام علیه السلام الهام می شد.
شاهد بر این مطلب این روایت است:
محمد بن الحسين عن الحسن بن محبوب عن العلاء بن رزين عن محمد بن مسلم عن أبي جعفر ع قال: كان علي يعمل بكتاب الله و سنة رسوله فإذا ورد عليه شي‏ء و الحادث الذي ليس في الكتاب و لا في السنة ألهمه الله الحق فيه إلهاما و ذلك و الله من المعضلات‏.

هبر انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی فقه و علوم اسلامی:
 بدون توجّهات معنوی نمیشود، بدون توسّل، بدون دعا، بدون نماز شب، بدون مراجعه‌ و خواندن صحیفه‌ی سجادیه نمیشود. اگر چنانچه آدم بخواهد ارتباط قلبی خودش را، ارتباط معنوی خودش را با خدا حفظ نکند و مراقبت نکند از آن، کار پیش نمیرود.
خدا رحمت کند، مرحوم حاج احمدآقا میگفت نیمه‌ی شبها که امام پا میشود گریه میکند، دستمالهای معمولی کفایت نمیکند که اشکهایش را پاک کند، حوله‌ی دست و رو خشک کنی امام دمِ دستش میگذارد که اشکهایش را با آن پاک کند؛ خدا هم به او توفیق داد، کمک کرد، به خاطر همین معنویّت.
  من توصیه میکنم نماز شب را تا آنجایی که میتوانید، ولو یک وقتی هم نتوانستید، مثلاً قضایش را [بخوانید]، ترک نشود؛ یعنی دنبال کنید اینها را، اینها خیلی اثر میگذارد، نورانیّت میدهد به شما و آن وقت این نورانیّت، به شما کمک میکند در پیدا کردن راه.